Zergatik sasoiko produktuak jan?
Garrantzitsua da bertako eta sasoiko fruta eta barazkien kontsumoa bultzatzea, alde batetik haien zaporeagatik, baina baita ingurumenean dugun eragina murrizteko ere. Gainera, ekoizpen ekologikokoak badira, are hobeto. Hala ere, ez da beti erraza orientatzea eta errezetak imajinatzea. Horregatik, gida praktiko oso bat prestatu dugu, zuretzat bereziki.
4 arrazoi bertako eta sasoiko frutak eta barazkiak kontsumitzeko, inportatutako produktuen ordez:
1. Sasoiko elikagaiak kontsumitzeak nutrizio-onura guztiak aprobetxatzea esan nahi du
Urte-sasoi bakoitzeko elikagaiek giza gorputzaren premia bati erantzuten diote. Neguan, hotzarekin eta eguzki faltarekin, gure gorputzak elikagai gehiago eta C bitamina eskatzen ditu. Hainbat hobe, mineraletan aberatsak diren barazkien sasoia delako (porruak, azak, espinakak) eta C bitaminaz betetako zitrikoak (laranjak, mandarinak, kakiak, etab.). Udan, beroarekin, gure gorputzak kaloria gutxiago gastatzen ditu, baina ur gehiago behar du: Sasoiko fruta eta barazki guztiak hartaz beteta daude: meloiak, tomateak, kalabazinak, sandiak, etab.
Sasoiko fruta eta barazkien abantailarik handiena eguzkitan heldu izana eta heldutasun punturik optimoan bilduta egotea da, beraz, garraioan helduak diren edo negutegietan ekoizten diren frutak eta barazkiak baino gozoagoak dira. Haien zaporeaz, bitaminez eta onurez gozatu ahal izango duzu.
2.Sasoiko elikagaiak kontsumitzea tokiko ekoizpena bultzatzea da
Sasoian kontsumitu tokiko ekoizpena bultzatzeko eta planetan eragin txikiagoa izateko. Sasoikoak eta tokiko ekoizpenekoak diren fruta eta barazkiak jakiteko, hiru gauza hauek hartu behar dituzu kontuan:
- Supermerkatuan begiratu fruta eta barazkien jatorria eta urtarokotasuna. Zenbat eta fruta eta barazki gehiago erosi modu ekologikoan, tokikoan eta sasoian, orduan eta gehiago mugatuko duzu karbono-aztarna, hau da, emisioak murrizten lagunduko duzu eta hauek berotegi handietatik etortzea saihestuko duzu (hondamendi ekologikoa)1).
- Erosketa denda ekologikoetan edota supermerkatu kooperatiboetan egin. Ingurumenaz kezkatuta, elikagai freskoak eta tokikoak eskaintzen dituzte, eta, jakina, ekoizpen ekologikokoak.
- Ekoizleen eta kontsumo taldeen merkatuetara joan zaitez. Etxetik gertuen dagoen kontsumo-taldearekin bat egin dezakezu, eta zure frutak eta barazkiak zuzenean ekoizleengandik lortu, horrela, banaketa-sistema handiak saihesten dituzu eta merkatuen nagusitasuna hausten laguntzen duzu. Bi kasuetan, zuzenean ekoizleei erosten diezu, eta haien uztagatik bidezko prezioa lortzen laguntzen duzu, hondakinak murriztuz (normalean produktu horiek soltean edo bilgarri gutxirekin saltzen dira). Batzuetan merkeago ere atera daiteke zure etxaldean jaso ditzazkezunean.
1) Industria-berotegiek ez dituzte naturaren zikloak errespetatzen, beraz, haien ekoizpen-maila altuak mantentzeko, energia - erabilera handia egin dezakete -nahi den tenperaturari eusteko, adibidez -, ongarri eta pestizidak, baita ura ere. Bere ezarpen handiak presio handia eragiten die akuiferoei, ez bakarrik ur-eskari handiagatik, batzuetan eskasa den guneetan ere, baita akuiferoetara iristen diren kutsatzaile guztiengatik. Gainera, hauetariko asko plastikoz eginak daudenez eta material horren sargaiak asko erabiltzen dituztenez, plastikozko hondakinen sorgailu handiak dira. Bere kontzentrazioak ere eragin handia du paisaian.
3. Bertako eta sasoiko elikagaiak kontsumitzea ingurumena babestea da
Sasoitik kanpoko eta inportatutako frutak edo barazkiak hegazkinez edo itsasontziz (produktu izoztuak edo kontserba-latak) eta gero kamioian garraiatuak dira, horiek kontserbatzeko moduan (hoztea, aire girotua). Hiru garraiobide horiek oso kutsagarriak dira planetarentzat. Gainera, frutak garraioan azkarregi heldu ez daitezen edo hondatu ez daitezen, produktu kimikoekin estaltzen dira, eta horiek kontserbatzea ahalbidetzen dute. Honi industria-nekazaritzan plagizidak erabiltzea gehitu behar zaio, hain zuzen ere biodibertsitatea suntsitzen duten produktuak izanik- erleak eta beste polinizatzaile batzuk ere hiltzen dituztenak (biodibertsitaterako eta elikadura-segurtasunerako funtsezkoak) - ura kutsatzen dutenak eta (gain) ontziratuta egoten direnak garraioan babesteko. Sasoiz kanpoko produktuak, Espainian ekoizten badira ere, haien ekoizpenak bermatzeko, plagizidak eta berokuntza erabiltzen dituzten labore industrialetatik etorri ohi dira.
Bertako eta sasoiko produktuak jateak intsumoen erabilera murrizten ere laguntzen du - erregaiak, ongarriak, pestizidak, ura... - gure soroetan, gainera, bertako frutak eta barazkiak ontzirik gabe eros daitezke, nekazariengandik zuzenean edo bitartekari gutxitatik pasatuz. Ontzi gutxiago hondakin gutxiago esan nahi du.
4. Elikagai ekologikoak, sasoikoak eta tokikoak kontsumitzea elikadura-hondakinak murriztea da
Elikadura-galera da gure elikadura-sistema konplexuaren ondorio larrietako bat. Adibidez, industria-produkzioan frutak eta barazkiak bildu eta aukeratzen diren bitartean, produktuaren zati bat baztertu egiten da, erakargarritzat jotzen den itxura ez duelako, nahiz eta nutrizio-balio berberak izan. Gainera, garraioan (batez ere ibilbide luzeak egiten dituztenean) fruta eta barazkien zati bat hondatu egiten da eta baztertu egin behar dira. Hori dela eta, bertako eta sasoiko edo nekazariaren barazkiak eta frutak kontsumitzen badituzu, elikadura-galera murriztuko duzu.
Elikagaiak alferrik galtzea minimizatzen jarraitzeko, barazki eta fruta ekologikoak kontsumi ditzakezu, pestizidarik eta ongarri sintetikorik ez dutenak eta haien zati guztiak aprobetxatzeko aukera ematen dizutenak, adibidez sagarren eta azenarioen azala; edo azalorearen edo brokoliaren hostoak bai gordinean, bai sukaldatuak. Izan ere, normalean jaten diren zatiak bezainbesteko bitaminak eta mineralak baitituzte. Gainera, produktu ekologikoak ohikoak baino garestiagoak izan ohi direnez, garrantzitsuagoa da bere atal guztien plangintza eta aprobetxamendu egokia.