Greenpeacek Lurgaia Fundazioarekin lankidetzan Bizkaiko baso autoktonoak berreskuratzen aritu da

Gaur, Bizkaiko Greenpeaceko eta Lurgaia Fundazioko (1) 43 boluntariok elkarrekin parte hartu dute fundazioak Mallabian (Bizkaia) kudeatzen dituen lursailetako batean basoak berritzeko lanetan. Fundazioak zaintzen duen lursaila da, eta, besteak beste, haritzak (Quercus robur), urkiak (Betula pendula), basaranak (Prunus spinosa), gereziondo basatiak (Prunus avium), serbalak (Sorbus aucuparia) eta sagarrondo basatiak (Malus sylvestris) landatu dira bertan. Helburua da lursailak harizti heldu baterantz eboluzionatzea eta, horrela, biodibertsitatea berreskuratzen eta Euskadiko ondare, paisaia eta historia naturaleko elementuak babesten laguntzea.

“Greenpeacetik harro gaude Bizkaiko baso naturalen leheneratzean gure hondar alea jartzeaz”, adierazi du Lorea Flores Greenpeaceko Euskadiko bozeramaileak. “Zuhaitzak landatzen laguntzeaz gain, Lurgaia Fundazioak egiten dituen lanak babestu nahi izan ditugu donazio ekonomiko baten bidez (3). Dohaintza horiek espezie autoktonoen zuhaitz eta zuhaixken eremuko berezko espezieak landatzeko erabiliko dira, eta helburu bakarra kontserbazioa izango da”.

Antolatzaileen arabera, ekintza honen helburua da euskal erakundeei gogoraraztea 2015ean argitaratutako 2050erako Klima Aldaketaren Euskal Estrategiaren 5. xedeak “eremu degradatuak basoberritzea eta baso naturalaren azalera handitzea” proposatzen duela. Eta arrisku naturaleko eremuak daudenez, eta lurzorua babesteko helburuarekin, indarrean dagoen Euskal Baso Planak (1994-2030) mendi babeslearen figura aplikatzea aurreikusten zuen, eta figura horrek jasotzen dituen eskakizunak azkartzea Bizkaiko probintzian, 23.700 hektareatan. “Planaren aplikazio-aldia amaitzeko 5 urte geratzen direnean, ez da kategoria horretako hektarearik deklaratu”, adierazi du Floresek.

“Klima-aldaketak markatutako testuinguru batean bizi gara, tenperaturaren igoera global batekin eta izurriteen, lehorteen edo baso-sute handien arrisku handiagoarekin. Horregatik, onartu behar dugu Euskadiko baso-ereduak ekoizpenean pisu gehiegi duela: beste eredu baterako trantsizioa hasi behar dugu, espezie-aniztasun eta baso-formazio mota gehiagorekin, baita kudeaketa-eredu desberdinekin ere. Kontua da baso-masen erresilientzia ez ezik, baso-sektore berarena ere bilatzea”, jarraitzen du Floresek.

Bizkaiko lurraldearen azaleraren % 60 zuhaitz-azalera da, baina Bizkaiko Foru Aldundiaren datuen arabera (3), Pinus radiatak Bizkaiko baso-azaleraren % 51 hartzen du, eukaliptoak % 13 eta baso autoktonoak % 11 baino ez du hartzen. Gainera, kontuan izan behar da baso autoktonoak, oro har, egoera desberdinetan egon daitezkeela. Baso helduek izan ohi dute biodibertsitate gehien; hala ere, EAE osoan baso helduak nahiko urriak dira. Gainera, Hazik Euskal Herriko baso inbentarioari buruz egindako azken txostenaren arabera (4), Pinus Radiatak hartzen duen azalera txikitu egin da azken urteetan, onddo batek eragindako izurritearen ondorioz, “banda marroia” izenarekin ezagutzen den gaixotasuna. Arazo hori dela eta, konifera horretako landaketa gehienak eukalipto-landaketekin ordezkatu dira. Eukaliptoaren luzamenduak (2022an onartua) aldi baterako balio izan du azken urteetan eukaliptoaren hazkundea geldiarazteko, baina 2005etik ia bikoiztu egin du azalera: 2005ean 13.023 ha izan zen, eta 2023an 26.153 ha.

Joan den irailean, Greenpeacek proposatu zion Bizkaiko Aldundiari egungo luzamendua 2030. urtera arte luzatzea eukalipto landaketa berriak egiteko. Mendiei buruzko 3/94 Foru Arauaren aldaketari buruzko eztabaida dela eta, Bizkaiko Batzar Nagusietan egindako txosten batean aurkeztu zen proposamen hori. Greenpeaceren arabera, egungo luzamendua, 2025eko abenduan amaitzen dena, Euskal Herriko industriarentzako konifera egurraren hornidura arriskuan jartzen duten egiturazko arazoekin (5) batera dator.

“Eukalipto-egurraren merkatua merkatu globalizatua da, baina funtsezkoa da Bizkaian, Galizian eta Portugalen eukaliptoaren egungo hiru luzamenduak harmonizatzea. Galiziako eta Bizkaiko 2030era arteko luzamenduak eramanez, erabaki presatiak eta epe laburrekoak eta lurraldearen eukaliptizazio-prozesu arriskutsuak ekidin ahal izango dira, ikuspegi sozioekonomikotik eta ingurumenaren ikuspegitik nahi ez diren ondorioekin”, amaitu du Floresek.