Lurraren bizitza ozeanoen baitan dago. Giza jardueratik eta klima-aldaketatik babestuak dauden itsaso osasuntsuak behar ditugu.
Arazoa
Ozeanoek gure egunerokoan eskaintzen dizkiguten onurak konta ezinak dira: fenomeno meteorologiko garrantzitsuenetan eragiten dute, klima erregulatzen dute, arnasten dugun oxigenoa sortzen dute eta baleen, marrazoen, dortoken eta beste espezie batzuen etxea dira.
Arrantza jasanezina eta legez kanpokoa, itsaspeko meatzaritza, itsas trafikoa, kutsadura eta klima-aldaketaren ondorioak hainbat hamarkada daramatzate gure ozeanoak erabat mehatxatzen. Itsas hondoaren aberastasuna, ekosistemak eta bertan dauden biodibertsitatea arriskuan daude. Organismo asko, hala nola koralak, planktona eta krustazeoak, oso sentiberak dira ozeanoaren azidotzearen ondorioei, berotze globalarekin batera espezie guztientzat, horien artean gizaarentzat, eragin atzeraezinak eragin ditzaketenak.
Mediterraneoan ebaluatu diren arrain populazioen % 90a gehiegizko ustiaketa jasatzen dute. Munduko populazioen % 58 erabat ustiatuta daude. Gainera, Espainiako lurraldean itsasertzaren urbanizazioa lehenetsi da, kostaldeko ekosistemak babestu beharrean. Espainiak bere uren % 8 baino ez du babestuta, eta arrantza- edo kostalde-kudeaketako politikak benetan ezarri gabe, gure itsasoen degradazioa geldiezina da.
Gainera, gure itsas hondoak industria oso suntsitzaile berri batek mehatxatzen ditu, itsaspeko meatzaritzak. Ipar globaleko enpresa handi batzuek, zenbait gobernuren babesarekin, nazioarteko uretan itsas hondoak ustiatu nahi dituzte, eta, horrela, gailu elektronikoak eta bateriak egiteko erabiltzen diren metalak atera, planetaren kontura onura ekonomikoa lortuz. Itsas Funtsen Nazioarteko Agintaritza (ISA, ingelesezko sigletan) arduratzen da nazioarteko itsas hondoak zaintzeaz eta mineralekin lotutako jarduera guztiak kontrolatzeaz. ISAk industria honen hasiera ez baimentzea behar dugu, ondorio katastrofikoak sortuko lituzkeelako:
- Itsas hondoetan, makineriak dena suntsituko baitu.
- Baleetan, makinek sortutako zaratak eragina izango lukeelako.
- Klima-aldaketan, itsas hondoek Lurreko klima erregulatzen laguntzen baitute, munduko karbono-erreserbarik handiena baita. Karbono-osin horiek gabe, klima-aldaketak gure planeta biziezina egingo zuen.
- Itsas sakonean bizi diren itsas espezieetan, hauei buruz oso gutxi baitakigu eta desager daitezkeelako.
- Tokiko populazioetan, arrainaren menpe daudenak, proteina iturri bakar gisa.
Konponbidea
Itsas Hondoen Nazioarteko Agintaritzak itsaspeko meatzaritzari argi berdea ematea eragotzi behar dugu. Orain, Ozeanoen Itun Globala lortu dugun honetan, non nazio guztiek konpromisoa hartzen dute 2030erako gure ozeanoetako nazioarteko uren % 30 gutxienez babesteko, atzerapausoa izango litzateke industria suntsitzaile honen hasiera ahalbidetzea.
Ozeanoak, itsasoak eta itsas baliabideak modu jasangarrian kontserbatzeak eta erabiltzeak, arrantza-tokiak babestea, espezie bakarrak kontserbatzea, ekosistema ahulenak zaintzea eta, gainera, ozeanoetan klima-krisiari, plastikoen presentziari eta beste giza jarduera batzuei erantzuteko gai izatea esan nahi du. Eta hori egiteko modurik eraginkorrena itsas santutegien sare baten bidez eta itsas hondoen suntsipena eragotziz da, gure aliatuak baitira klima-krisiaren aurka.
Itsas zabala kudeatzeko ardura duten hainbat itun eta erakunde daude, baina batez ere hauek erauzi eta ustiatzeko, ez babesteko. Orain Ozeanoen Itun Globalari esker, joera hori aldatzeko aukera dugu; izan ere, munduko ozeanoetan zehar, santutegi-sare handia egin ahal izango da 2030erako, gutxienez, horien % 30 babestuz, eta, horrela, nazioarteko uretan bizi den basa-bizitza industria-ustiapen mota guztietatik (urpeko meatzaritza barne) babestu ahal izango da, ekologikoki koherentea eta adierazgarria den babesa sortzeko nazioarteko ur guztietan. Eta gogoratu zuk ere parte har dezakezula eskaera hau sinatuz.
Zer egiten ari da Greenpeace?
Ozeanoen etorkizunerako, haien biodibertsitaterako eta haien menpe dagoen bizitzarako hain une erabakigarrian, Greenpeace-en gobernuei eskatzen diegu ISAren aurrean luzamendua lor dezatela, itsaspeko meatzaritzaren hasiera ez baimentzeko, horrela nazioarteko uretako itsas hondoak babestuz.
Gure helburu nagusia ozeano eta itsaso osasungarriak lortzea da, berreskuratutako arrain-populazioekin, ondo kontserbatutako itsas ekosistemekin eta arrantza jasangarritik bizi daitezkeen arrantza-komunitate jasangarriekin.
Ozeanoen eta itsasoen osasunak kostaldeko legez kanpoko hirigintza, kutsaduraren kudeaketa txarra, itsas trafikoaren eta itsasertzaren gaineko presioaren kudeaketa txarra ere baztertu behar ditu, eta klima-aldaketaren eta ozeanoko azidotzearen ondorioei aurre egiteko tresnak zehaztu behar dira.
Espainiak lan handia du oraindik zentzu horretan. Horregatik, kostaldeko kutsadura eta urbanizazioa kontrolatzeko, arrantza-politika jasangarriak ezartzeko eta itsas ekosistemak eta biodibertsitatea babesteko lan egiten dugu.
Zer egin dezakezu zuk?
Sinatu itsaspeko meatzaritza eragozteko! Esan dizugun bezala, itsas hondoak eta gizateriaren etorkizuna arriskuan daude.
Jardun zure kontsumoarekin! Ozeanoen aldeko kontsumo iraunkorreko eredu bat hartzea da horiek babesteko modurik onenetako bat. Arraina jaten baduzu, hemen aholku batzuk proposatzen dizkizugu, erosketa-saskia itsas ingurunearekiko errespetuzkoa dela ziurtatzeko. Garrantzitsua da plastikoen erabilera murriztea ere, gehienak itsasoan amaitzen baitira. Hemen ideia batzuk ematen dizkizugu horretarako.
Egin bat Greenpeace-ekin! Gure erakundearen parte izan, gobernuei eta enpresei gure ozeanoak babesteko neurriak har ditzatela eskatzeko. Pertsona bat iristen ez den tokian, kolektibo bat bai
Egin klik hemen Greenpeace-ekin bat egiteko!