Greenpeace pide que a xestión e o destino dos fondos europeos se decida contando coa sociedade civil

• En Galicia, a Xunta axiliza trámites, coarta a participación pública e evita dar información precisa sobre os proxectos que optarán aos fondos e as empresas que asesoran ao Goberno
• Segundo unha análise da Climate Action Network e Bankwatch, España incumpre tódolos requisitos demandados pola Comisión Europea para a participación pública nos Plans de Recuperación Nacionais
• Greenpeace insiste na necesidade de camiñar cara a unha Recuperación Verde e Xusta, que sería viábel cun investimento equivalente ao 4,8% do PIB nos vindeiros catro anos

12 de febreiro de 2021.- A organización Bankwatch xunto coa coalición europea Climate Action Network, á que pertence Greenpeace, presentou esta semana un informe sobre o progreso dos Plans de Recuperación nos 20 países da Unión Europea (1). Unha das principais conclusións é a falta de participación pública nos Plans, o que incumpre a lexislación europea e o Convenio de Aarhus.

A análise de como se están a xestar os plans de gasto en 20 países conclúe que moi poucos países están a someter a consulta e participación pública os devanditos plans, e a avaliacións ambientais estratéxicas, ámbolos dous procedementos esixidos pola lexislación da UE. De maneira especial, o goberno español sae moi mal parado na valoración realizada do progreso destes plans.(2)

En Galicia, o goberno presidido por Núñez Feijoó tamén destaca pola opacidade e a falta de participación pública no referente aos fondos de recuperación. Nestes intres está no Parlamento galego a Lei de simplificación administrativa e de apoio á reactivación económica de Galicia (3), que se pretende aprobar a finais de mes e que, segundo a Xunta, é unha peza básica para a xestión dos Fondos de Recuperación, que o Presidente cifrou nuns 9.400 millóns de euros. Dita proposición de lei foi tramitada pola vía de urxencia polo grupo parlamentario do Partido Popular e non como proxecto de lei polo Goberno, de xeito que se reducen os procesos de control e coártase gravemente a participación pública.

Asemade, o Consello da Xunta acordou crear un novo instrumento público-privado (4) para xestionar e impulsar os proxectos propostos polo chamado ‘Polo para a transformación de Galicia’, formado por até 30 empresas e centros tecnolóxicos. A Xunta negouse con reiteración, mesmo en sede parlamentaria, a revelar a composición destes órganos, os criterios de selección e a listaxe e descrición polo miúdo dos 108 proxectos que, segundo Feijoó, poderían optar aos fondos.

“O Goberno de España e os gobernos autonómicos non poden transformar e recuperar a nosa sociedade sen contar con ela. Até agora só vimos o apoio das grandes empresas e a relaxación das normas ambientais e de participación e ese non é o camiño para conseguir que España remonte a actual crise económica e social”, declarou Raquel Montón, portavoz de Greenpeace España.

A semana pasada, a Comisión Europea publicou unhas orientacións sobre a elaboración dos plans nas que recomendaba aos Estados membros que consultasen á sociedade civil sobre a listaxe de investimentos, que deben presentar en abril. Nunha carta de seguimento dirixida aos vicepresidentes da Comisión, Timmermans e Dombrovskis, os grupos salientaron que deixar de lado apresuradamente estes requisitos legais porá en perigo o obxectivo da UE de mudar en emisor cero neto de gases de efecto invernadoiro para 2050.

Atendendo ás recomendacións da Comisión Europea sobre a contribución de organizacións como Greenpeace, a semana pasada a organización ecoloxista presentou o informe “Darlle a volta ao sistema: Un 4,8% do PIB para entrar en números verdes“, elaborado pola consultora Abay Analistas para Greenpeace, que revela que un investimento de 197.000 millóns de euros nos vindeiros catro anos (equivalente ao 4,8% do PIB) permitiría pór en marcha un paquete de 117 medidas para recuperar e transformar o país en clave verde e xusta. O informe tamén analiza e expón o papel da sociedade civil ambiental e social no artellamento de solucións. E adica unha terceira parte á necesaria participación da sociedade civil, que ten que ir máis aló da solicitude de información e transparencia porque é imprescindíbel que a participación sexa máis activa no codeseño e na elección dos proxectos que se realicen.

En Galicia diversos colectivos sociais, entre os que se atopa Greenpeace, xa se organizaron ao redor da ‘Coordinadora por unha repartición xusta dos fondos de recuperación’ para reclamar ao Goberno galego transparencia, participación pública e que os fondos sirvan para unha recuperación en clave ecosocial (5).

1. Comunicado de prensa da Climate Action Network Europe. 9 de febreiro de 2021. Secrecy surrounding €672 billion in EU recovery funding jeopardises building back better, say campaigners. https://caneurope.org/secrecy-surrounding-e672-billion-in-eu-recovery-funding-jeopardises-building-back-better-say-campaigners/
2. La evaluación dos planes puede consultarse aquí: https://public.tableau.com/profile/bankwatch#!/vizhome/RRF_16123517843520/Dashboard1?publish=yes
3. http://www.parlamentodegalicia.es/sitios/web/BibliotecaBoletinsOficiais/B110059_3.pdf
4. https://www.xunta.gal/notas-de-prensa/-/nova/55170/galicia-impulsa-man-30-empresas-centros-tecnoloxicos-polo-para-transformacion
5. https://praza.gal/movementos-sociais/reclaman-a-xunta-transparencia-no-reparto-dos-fondos-de-recuperacion-para-non-beneficiar-as-grandes-empresas-contaminantes