Abeltzaintza industrialeko modeloak berehalako etekin ekonomikoak soilik jartzen ditu balantzan, pertsonen, herri-osasunaren, ingurumenaren edo abere-ongizatearen gaineko epe luzerako efektuak kontuan hartu gabe.
Askotan bere salbazioa bezala agertu arren, makroabeletxeek landa-eremua itotzen dute: luzarora, enplegu lokala hondatzen dutelako eta despopulatzeari laguntzen diotelako. Gainera, bere ingurumen-inpaktua handia da.
Hauek dira abeltzaintza industrialaren hamar mehatxu garrantzitsuenak:
#1
Berotze globala
Abeltzaintza, berotegi-efektuko gas-isuriaren % 14,5aren arduraduna da. Espainian, argitaratutako azken datuen arabera, nekazaritza-sektoreak isuri guztien % 14,1 igortzen du dagoeneko, eta 2020an emisioak murriztu ez zituen ia bakarra izan zen; abeltzaintza izan zen emisio horien % 65en erantzulea. Emisio eta Iturri Kutsatzaileen Estatuko Erregistroaren arabera, Espainian txerrien abeltzaintza industriala da metano-emisioen % 34ren erantzulea, CO2 baino berotegi-efektuko gas indartsuagoa baita. Bitxia bada ere, behi industrialak ez du metano emisiorik aitortu behar.
#2
Aniztasun biologikoaren galera eta ur-poluzioa
Haragiaren ekoizpen industriala elikatzeko behar diren pentsu eta larre kopuru handia, munduko baso-soiltzearen eta lurzoruaren erabilerak aldatzearen faktore nagusietako bat da. Munduko nekazaritza-azaleraren % 80 animalientzako elikagaiak ekoizteko erabiltzen da, eta ez giza kontsumo zuzenerako. Bestalde, industria-nekazaritzaren gainongarriketak, ozeanoetan "eremu hilak" agertzea eta akuiferoak kutsatzea ere eragiten du. Hori dela eta, Europako Batzordeak Espainiaren aurkako arau-hauste-prozedura bat ireki zuen. Herri asko edateko urik gabe ere geratzen dira horregatik. Horri pentsuak ekoizteko erabiltzen diren pestizida eta ongarri kimikoak gehitu behar zaizkio.
#3
Amoniako isuriak
Industria abeltzaintza da amoniako igorle nagusia eta ia bakarra Espainian eta EBn. Espainian, amoniako-isurketen % 94 industria-abeltzaintzak sortzen ditu, % 73 industria-txerriak eta % 21 hegazti-sektoreak. Espainia amoniako emisioen ataria urratzen ari da 2010ean ezarri zenetik.
#4
Inpaktua paisaian eta habitat-en suntsiketa
Makroabeletxeek lurralde okupazio handia dakarte. Instalazioez gain, Espainian landatutako azaleraren % 66 animalientzako elikagaiak ekoizteko erabiltzen da, ez pertsonentzat. Adibidez, esnea ekoizteko 23.520 behi ustiatu nahi diren Noviercasen (Soria) proiektatutako makrogranjaren instalazioek 120 futbol zelai inguru hartuko lituzkete. Hori eginez gero, Europako makrobakeriarik handiena izango litzateke, eta munduko bost handienen artean egongo litzateke.
#5
Eragina gure osasunean
Haragiaren gehiegizko kontsumoa gehiegizko pisuarekin, obesitatearekin, minbiziarekin, II. motako diabetesarekin eta gaixotasun kardiobaskularrekin lotuta dago. Funtsezkoa da planeta-osasuneko dieta bat hartzea.
#6
Antibiotikoen aurkako erresistentzia
Abeltzaintza industriala antibiotiko-kontsumitzaile nagusiena da munduan, eta Espainia, sektore honetan gehien erabiltzen diren Europako herria da. Abeltzaintza industrialean, antibiotikoen erabilera masiboak, botika hauen eraginkortasun galerari nabarmen laguntzen dio. OMEaren arabera, antibiotikoen aurkako erresistentziak, minbizia baino heriotza gehiago eragingo lituzke 2050ean.
#7
Elikadura-segurtasuna eta pandemiak
Munduko elikagaien segurtasunaren krisi handi eta berriak abeltzaintza industrialaren eskutik datoz: behi eroak, hegazti-gripea, txerri-gripea, salmonella, listeria, COVID19 bezalako pandemiak oso lotuta daude habitatak suntsitzearekin. Munduko nekazaritza-azaleraren % 75 eta % 80 bitartean animalientzako elikagaiak ekoiztera bideratzen da, eta ez giza kontsumo zuzenerako elikagaiak ekoiztera.
#8
Abere-sufrimendua
Abeltzaintza industrialean animaliak dirua produzitzeko makinak bezala tratatzen dira. Bizi diren baldintzak etekin ekonomikoagatik baztertuta geratzen dira. Espainian, 2020an 910 milioi animalia baino gehiago hil dira giza kontsumorako, 1.700 minutuan.
#9
Ur-eskasia
Nekazaritza industrialak ur-kantitate itzelak erabiltzen ditu, eta haren parte handia, animalientzat elikagaiak produzitzera zuzentzen da. Espainian, abeltzaintzak 21 urtetako etxe guztien kontsumoaren baliokidea urte batean darabilela estimatu du Greenpeace-ek. Adibide bat: Caparrosoko makroabeletxea, Greenpeace-ek behin eta berriz salatu duenak, akuiferoak 7.200 behi ustiatzeko handitzearekin kutsatzeaz gain, hurbilen dauden herrietako pertsonek adina ur kontsumituko du: Caparroso, Marcilla eta Villafranca. Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG) uste du, gauzatuz gero, Noviercas kontsumorako pentsalariak dituen esne-ustiategi zuzenean kontsumitu ahal izateko 7,4 milioien artean. Kopuru hau Soriako 40.000 biztanle inguruk kontsumitzen dutenaren baliokidea da.
#10
Enplegu-galera eta kontzentrazio gehiago sektorean
Dena askoz automatizatuago dagoenez gero, makroabeletxe batek abeltzaintza hedagarri eta ekologikoa baino enplegu gutxiago sortzen du. Gainera tokiko abeletxe txiki eta ertainentzat mehatxua suposatze du.
Espainian, 2004 eta 2016 artean, % 27 murriztu zen nekazaritza-ustiategien guztizko kopurua, eta erabat desagertu ziren etxalde txikienak, eta % 96 handitu zen handienen kopurua (500.000 € edo gehiagoko ekoizpen ekonomikoa).
Zer egin dezakezu zuk
Abeltzaintza industriala babesteari uzteko eskatu administrazioei. Eskaera sina ezazu!
Zure kontsumoarekin joka ezazu! Dieta da, planeta salbatzeko eta gure osasuna hobetzeko positiboki laguntzeko ditugun erreminta onena eta errazenetako bat. Zuretzako eta planetarako dieta osasungarriagorako ideia batzuk proposatzen dizkizugu hemen.
Greenpeace-ekin bat egin! Gure erakundearen parte egin zaitez gobernuei eta enpresei abere-ongizatea eta gure osasuna kontuan hartzen dituen abeltzaintza hedagarri eta ekologikoa susta dezaten eskatzeko. Saka ezazu hemen Greenpeace-ekin bat egiteko!